Pozostawiając ocenie Czytelnika czy przy takiej zmianie uzasadnione jest od razu nazywanie tego aparatu osobnym modelem, przejdziemy do jego opisu.

Pomiar światła i tryby ekspozycji
Spośród trzech dostępnych trybów pomiaru światła, podstawowym jest tryb wykorzystujący matrycę sześciopolową. Po wyłączeniu pięciu pól znajdujących się dookoła kołowego pola środkowego otrzymuje się tryb pomiaru punktowego, natomiast dla tradycjonalistów przyzwyczajonych i umiejących stosować pomiar integralny przewidziano i taką opcję.

W Pentaxie MZ-3 do wyboru są cztery tryby ekspozycji: pełny program, preselekcja przysłony, preselekcja czasu oraz tryb ręczny. W trybach automatyki czasy dobierane są bezstopniowo - mieszczą się one w zakresie od 1/4000 do 30 sek, natomiast w trybie ręcznym czasy dobiera się co cały stopień (cena zastosowania mechanicznego pokrętła ustawiania czasów) od 1/4000 do 1 sek.

Dla tych, którzy chcieliby mieć więcej do powiedzenia przy ustawianiu parametrów ekspozycji w trybach automatyki aparatu przewidziano trzy metody. Pierwszą jest automatyczna kompensacja ekspozycji, pozwalająca na prześwietlenie lub niedoświetlenie klatki w zakresie +/- 3 EV, z krokiem 1/2 EV. Drugą z metod jest autobracketing naświetlający trzy klatki filmu za jednym naciśnięciem migawki (w kolejności: klatka według wskazań, niedoświetlona, prześwietlona), różniące się między sobą o pół albo o cały stopień przysłony (EV). Jedynie w trybie ręcznym oraz B, spust migawki trzeba nacisnąć za każdym naświetleniem. Trzecim sposobem "oszukania" mikroprocesora sterującego jest blokada parametrów ekspozycji, dzięki której parametry te zostają zapamiętane, podczas gdy fotografujący zmienia kompozycję kadru. Nastawianie ostrości Za automatyczne nastawianie ostrości odpowiada opracowany przez Pentaxa i stosowany w wielu poprzednich modelach lustrzanek tej firmy szybki i precyzyjny system SAFOX IV. Wykorzystuje on zasadę detekcji fazowej i posiada trzy czujniki ustawione jeden obok drugiego. Czujnik środkowy działa zarówno w pionie jak i w poziomie, natomiast boczne tylko w poziomie. Tak szerokie pole nastawiania ostrości zwiększa swobodę komponowania, ponieważ pozwala na użycie autofokusa nawet wtedy, gdy fotografowany obiekt znajduje się daleko poza centrum kadru. Czujniki boczne można jednak wyłączyć, przechodząc w ten sposób na punktowy tryb ogniskowania. Jego zaletą jest ograniczenie ryzyka oszukania systemu przez elementy nieistotne z punktu widzenia fotografującego.

Przy automatycznym nastawianiu ostrości istnieją dwa tryby wykonywania zdjęć, które aparat przełącza samoczynnie. Podstawowym jest tryb pojedynczy, w którym spust migawki pozostaje zablokowany do momentu pełnego ustawienia ostrości. Natomiast w momencie, wykrycia ruchu fotografowanego obiektu następuje automatyczne włączenie trybu śledzenia, spust migawki zostaje odblokowany, a program przewidywania miejsca położenia obiektu (tzw. dobiegaczka) pozwala na wykonanie ostrych zdjęć nawet po opuszczeniu przez obiekt pola widzenia czujników ostrości. Oczywiście można uniknąć wprawiania w ruch całej tej podejrzanej maszynerii - poprzez ręczne nastawienie ostrości (jednak i wtedy system nie śpi - czujniki wykryją, a specjalna lampka w wizjerze poinformuje kiedy obiekt jest ostry).

Inne funkcje
Listę funkcji Pentaxa MZ-3 uzupełnia format panoramiczny, osiągany przez zredukowanie wykorzystywanej wysokości kadru niemal o połowę, przy utrzymaniu jego długości. Włączenie panoramy powoduje mechanicznie opuszczenie zasłon pozostawiających w polu widzenia tylko ten fragment, który znajdzie się na zdjęciu - nie może być mowy o pomyłce. Do pozostałych funkcji należy samowyzwalacz, który ma 12-sekundowe opóźnienie, wysyła sygnały dźwiękowe i daje się wyłączyć nawet jeśli się rozmyślimy w ostatniej chwili przed wykonaniem zdjęcia.

Wizjer aparatu o wysokim punkcie ocznym ma możliwość korekcji powiększenia od -2,5 do +1,5 dioptrii. Do istotnych funkcji należy także podgląd głębi ostrości, który w tym aparacie jest sterowany elektronicznie i dostępny we wszystkich trybach naświetlania. Po załadowaniu filmu jest on automatycznie ustawiany na pierwszej klatce, a cichy napęd przesuwa go w jednym z dwu trybów: pojedynczym lub ciągłym (ok. 2 kl./sek). Istnieje możliwość zwinięcia filmu przed ukończeniem rolki.

Lampa błyskowa
Pentax MZ-3, posiada wbudowaną "inteligentną" lampę błyskową, umożliwiającą doświetlanie w świetle dziennym, synchronizację z długimi czasami otwarcia migawki, a także redukcję efektu "czerwonych oczu" dzięki wysyłaniu impulsów światła przed głównym błyskiem. Lampa ma liczbę przewodnią 11 i kąt rozsyłu światła odpowiadający obiektywowi 28 mm. W serii aparatów MZ sanki umieszczone są na obudowie pryzmatu, tak jak w innych lustrzankach, a wbrew tradycji Pentaxa. Chcąc więc jednocześnie używać lampy wbudowanej i zewnętrznej, trzeba skorzystać ze specjalnie na tę okazję przewidzianych kostek i kabelków.

Obiektywy i akcesoria
Jeśli chodzi o obiektywy, to Pentax utrzymał kompatybilność wsteczną aż do roku 1975 (obiektywy K, M, A, F, FA). Pozwala to stosować w modelach z elektroniką ogromną ilość często świetnych obiektywów z ręcznym nastawianiem ostrości. Do wielu z nich można dołączyć adapter AF. Co więcej, z aparatami serii MZ współpracują też zoomy z napędem (Power Zoom), skonstruowane z myślą o serii Z, chociaż w takiej konfiguracji elektryczna zmiana ogniskowej może być dokonywana tylko przed wykonaniem zdjęcia (nie można uzyskać charakterystycznego, dynamicznego efektu przez zmianę ogniskowej w trakcie naświetlania, a co jest jedną z zaprogramowanych funkcji tej serii obiektywów). Kompatybilność wsteczna rozciąga się także na większość innych akcesoriów, w tym na lampy błyskowe.

Jakby tego było mało, seria MZ ma własną linię akcesoriów. Są wśród nich trzy dedykowane lampy błyskowe o liczbie przewodniej od 22 do 50, a także zestaw błyskowy do makrofotografii. Specjalnie do lamp zaprojektowano kostki i kabelki pozwalające, między innymi, na ich wykorzystanie równocześnie z lampą wbudowaną. Na uwagę zasługuje także doczepiany magazynek baterii (paluszki R6) umożliwiający naświetlanie, bez użycia lampy, do dwustu 24-klatkowych rolek filmu. Jego zaletą jest także możliwość wykorzystywania łatwo dostępnego rodzaju baterii (nie wszędzie można kupić baterie litowe), oraz zwiększenie rozmiarów aparatu, ułatwiające wygodne posługiwanie się nim ludziom, których natura nie przystosowała do dzisiejszych postępów miniaturyzacji.

Dla wykorzystujących statyw przewidziano dedykowany elektromagnetyczny wężyk spustowy, a dla ceniących dokumentacyjną wartość fotografii - wymienną tylną ściankę z datownikiem. Obsługa aparatu Na górnej, stylizowanej retro powierzchni aparatu, po obu stronach obudowy pryzmatu dominują dwa duże, bliźniacze pokrętła wyznaczające logiczny podział elementów sterowania pracą aparatu. Po prawej (patrząc od strony fotografującego), wokół pokrętła czasów zgrupowane są elementy służące do ustawiania wartości ekspozycji: tryb pracy wybiera się pokrętłem (oraz pierścieniem przysłony na obiektywie), natomiast wyboru metody pomiaru światła dokonuje się towarzyszącą mu dźwigienką. Po tej samej stronie, obok spustu migawki znajduje się też wyłącznik główny. Z kolei po lewej stronie obudowy pryzmatu do ustawionych wcześniej parametrów ekspozycji wprowadza się poprawki: kompensację ekspozycji pokrętłem, natomiast autobracketing - dźwigienką u jego podstawy. Ta ostatnia służy także do przechodzenia z pojedynczego trybu fotografowania na ciągły oraz do włączania samowyzwalacza.

System ustawiania ostrości kontrolowany jest przełącznikami na przedniej ściance, po obu stronach obiektywu. Włącznik autofokusa znajduje się po lewej, a suwak pomiaru punktowego AF - po prawej. Powyżej suwaka jest usytuowany przycisk podglądu głębi ostrości. Na tylnej ściance, w bardzo wygodnym miejscu "pod kciukiem" umieszczono przycisk blokowania parametrów ekspozycji, a nieco na lewo od niego - włącznik formatu panoramy. Aby się w tym wszystkim połapać najważniejsze informacje wyświetlane są na dwu wyświetlaczach: niewielkim, ciekłokrystalicznym na górnej ściance, i w wizjerze. W sumie kontrola tak wielu zróżnicowanych funkcji aparatu staje się łatwa i przejrzysta dzięki logice ustawienia i zróżnicowaniu wielkości przełączników, z wyeksponowaniem najważniejszych z nich.

Podsumowanie
Wygląda na to, że rozbudowując rodzinę MZ firma Pentax stosowała strategię drobnych kroków. Model MZ-3 odziedziczył po swoich poprzednikach prawie wszystko: systemy pomiaru światła i automatyki nastawiania ostrości, szereg funkcji dodatkowych, wzornictwo i ergonomię. Ale nie jest to zarzut, ponieważ wiele rozwiązań pochodzące z serii MZ było bardzo udanych, a dzięki migawce o krótszym czasie naświetlania ambitni amatorzy dostali Pentaxa, który był w stanie zaspokoić ich wymagania na lata.


Wybrane dane techniczne

Typ: lustrzanka małoobrazkowa z automatyką ekspozycji i wbudowaną lampą błyskową
Film: 35mm
Formaty klatki: (1) normalny - 24 x 36 mm i (2) panorama - 13 x 35 mm.
Mocowanie obiektywów: KAF2, KAF, KA, i K (autofokus z obiektywami KA i K poprzez adapter AF).
Ustawianie ostrości: detekcja fazowa; tryby pomiaru: (1) z trzema czujnikami lub (2) punktowy po wyłączeniu czujników bocznych; działa przy oświetleniu w zakresie od 1 do 18 EV (ISO 100, 50 mm f/1.4); tryby: (1) autofocus (blokada ustawienia albo śledzenie i przewidywanie położenia obiektu), (2) ręczny.
Kontrola ekspozycji: trzy tryby pomiaru światła: (1) matrycowy 6-cio polowy, wykorzystujący informację o obiektywie i stanie ustawienia ostrości (tylko z obiektywami KA, KAF i KAF2), (2) punktowy i (3) integralny.
Zakres pomiaru: do 0 do 21 EV (100 ISO, 50mm f/1,4).
Tryby ekspozycji: (1) pełny program, (2) preselekcja przysłony, (3) preselekcja czasu, (4) ręczny i (5) czas B; sterowanie lampą błyskową pomiarem przez obiektyw; automatyczna kompensacja ekspozycji w trybach programowanych i pomiarze segmentowym ustawiana +/- 3 EV, co 1/2EV.
Autobracketing: 3 klatki co 1/2 lub 1 EV.
Migawka: sterowana elektronicznie; czasy: (1) tryby automatyczne 1/4000 - 30 sek bezstopniowo, (2) tryb manualny: 1/4000 - 1 sek + B co jeden stopień, (3) synchronizacja z lampą błyskową 1/125 - 30 sek. + B.
Wizjer: pryzmatyczny, pole widzenia 92% kadru w poziomie i pionie, powiększenie 0,8x (z obiektywem 50 mm f/1.4), korekcja -2,5 do +1,5 dioptrii, wysoki punkt oczny.
Podgląd głębi ostrości: elektroniczny, dostępny we wszystkich trybach ekspozycji.
Transport filmu: ładowanie automatyczne z nastawieniem pierwszej klatki, automatyczne zwijanie po skończeniu filmu (i w trakcie rolki); tryby: (1) pojedynczy i (2) ciągły (ok. 2 kl./sek).
Ustawianie czułości filmu: (1) automatyczne zgodnie z kodem DX (ISO 25-5000) i (2) ręczne (ISO 6-6400).
Wbudowana lampa błyskowa: liczba przewodnia 11 (100 ISO/m), kąt widzenia: odpowiada obiektywowi 28 mm, automatycznie sterowana siła błysku, doświetlanie w dzień i synchronizacja z długimi czasami otwarcia migawki.
Samowyzwalacz: opóźnienie 12 sek; z możliwością wyłączenia przed zrobieniem zdjęcia.
Zasilanie: dwie 3-woltowe baterie litowe CR2.
Wymiary: 135 mm (szer.) x 90 mm (wys.) x 61,5 mm (głęb.).
Masa: 410 g (bez baterii).