Pentax 67II - artykuł opublikowany w Foto-Kurierze 11/1998

Pentax 67II jest wcieleniem modelu 67. Już na pierwszy rzut oka potwierdza swoją przynależność do klasy sprzętu profesjonalnego: pozostawiono kanciaste kształty, tradycyjny rozkład elementów sterowania i charakterystyczny, szpiczasty kształt pryzmatu. Pozostał także znak szczególny sprzedawanego od 1969 roku Pentaxa 67 - układ lustrzanki małoobrazkowej.

Ergonomia
Czarnym kolorem i rodzajem wykończenia powierzchni aparat nawiązuje do swojego młodszego brata - wprowadzonego wcześniej modelu 645N. Przejmuje też od niego niektóre elementy sterowania, takie jak pokrętło nastawcze czasów migawki i wielofunkcyjny wyłącznik główny połączony ze spustem migawki.

Nowością wtedy był niewielki, ale dobry wyświetlacz ciekłokrystaliczny pokazujący szereg danych dotyczących filmu (czułość, załadowanie, przesuwanie, liczbę naświetlonych klatek) oraz stan lampy błyskowej i baterii zasilających. Wspomniany wyłącznik główny służy także do aktywacji 12 sekundowego samowyzwalacza, który ma dźwiękowe potwierdzenie działania i daje się wyłączyć przed wykonaniem zdjęcia. Ponieważ wspomniany, „małoobrazkowa" budowa od początku miała na celu ułatwienie użytkowania tego dużego i masywnego aparatu w terenie, nie można pominąć tu kilku dalszych usprawnień idących właśnie w tym kierunku. Wzorem wielu innych konstrukcji dodano ergonomiczny uchwyt dla prawej ręki, lepiej umieszczono spust migawki, a także powiększono i poprawiono dzwignię naciągu filmu. Poprawiono też podwójną blokadę wziernika tak, aby nie było niebezpieczeństwa jego poluzowania, nawet przy gwałtownych ruchach.

Nowości
Nowością w czasie premiery był zaprojektowany wziernik pryzmatyczny AE 67II. Dzięki niemu aparat zyskał dodatkowe tryby pomiaru światła: sześciopolową matrycę (znaną już z modelu 645N) i pomiar punktowy. (Oczywiście można wykorzystywać także stary dobry pomiar centralno-integralny). Również wyłącznie z tym wziernikiem istnieje możliwość wyboru trybu naświetlania z preselekcją przesłony. Pozostałe możliwości to tryb ręczny, B, oraz TTL Auto Flash (współpraca z dedykowanymi lampami błyskowymi). Tryby pomiaru i naświetlania uzupełnia kolejne rozwiązanie przejęte bezpośrednio z Pentaxa 645N - pokrętło automatycznej kompensacji ekspozycji, która jest w tym aparacie nowością i działa w zakresie +/-3 EV co 1/3 EV.

Imponujący zestaw funkcji wziernika
AE 67II obejmuje jeszcze wbudowany mechanizm korekcji dioptrycznej (-2,5 do + 1,5 dioptrii), zasłonę okularu i miękką, gumową muszlę oczną oraz wewnętrzny wyświetlacz. Ten ostatni podaje dane dotyczące kompensacji naświetlania, blokady parametrów, czasu migawki, stanu lampy błyskowej oraz licznika klatek i jest podświetlany z siłą odpowiednią do aktualnego poziomu światła zastanego. Nowością w dniu premiery był przycisk blokady (pamięci) parametrów naświetlania, który znakomicie nadaje się do wykorzystania z punktowym trybem pomiaru światła. Do systemu ustalającego optymalne parametry naświetlania filmu można wprowadzić pomiar z dowolnie wybranej części kadru, a następnie zmienić kompozycję ujęcia i zrobić zdjęcie wykorzystując zapamiętane parametry.

W aparacie zadbano też o pracę z lampą błyskową. Czujnik siły błysku znajduje się wewnątrz korpusu aparatu, co pozwala na pomiar przez obiektyw bez względu na rodzaj stosowanego wziernika, a nawet przy pracy bez niego. Korpus posiada trzy rodzaje wejść: pięciostykowe dla lamp z serii Pentax FTZ, czterostykowe dla lampy Pentax AF400T Auto Flash i zwykłe, z pojedynczym stykiem X dla dowolnej lampy błyskowej. Ułatwia to wykorzystanie takich rozwiązań, jak błysk z kontrolą kontrastu, tzw. Ńtylną zasłonkę" oraz układ z wieloma lampami.

Udoskonalenia
Przy projektowaniu skoncentrowano się nie tylko na wprowadzaniu rozwiązań całkowicie nowych, ale także na udoskonalaniu już istniejących, w czym niemałą rolę miały głosy profesjonalnych użytkowników poprzedniego modelu tej firmy. I tak, aparat zaopatrzony jest w łatwy do użycia system zatrzymywania przesuwu filmu w trakcie naciągania migawki, pozwalający na wielokrotne naświetlanie tej samej klatki filmu. Dopracowano także system ładowania i przesuwu filmu. Wymiana filmu typu 120 na typ 220 jest nie tylko bardzo prosta, ale także zapobiega przypadkowemu załadowaniu niewłaściwego typu filmu. Mechanizm przesuwania filmu działa nie tylko bardziej gładko niż w modelu 67, ale i precyzyjniej, dzięki czemu z filmu typu 220 można teraz wygospodarować 21 klatek - o jedną więcej niż poprzednio.

Jako że czułość filmu jest ustawiana ręcznie, aparat został zaopatrzony w tradycyjny, ale bardzo użyteczny „pamiętnik" na kartonik z opakowania. Wspominany ergonomiczny uchwyt aparatu spełnia jeszcze jedną funkcję: mieszczą się w nim dwie 3V baterie litowe. Zastąpiły one używane baterie srebrowe i alkalinowe, które nie byłyby już w stanie zaspokoić zwiększonego zapotrzebowania na prąd, a dodatkowym efektem jest poprawa funkcjonowania aparatu w niskich temperaturach, przez co nie trzeba już stale nosić ze sobą zasilania zewnętrznego. Aby jeszcze bardziej wydłużyć żywotność baterii, zastosowano tryb naświetlania T (tzw. P.S. Time), stosowany przy bardzo długich czasach naświetlania (n.p.: fotografowanie nocnego nieba).

I jeszcze o jednym z najciekawszych rozwiązań Pentaxa: jakim jest możliwość indywidualnego modyfikowania pewnych funkcji aparatu w serwisach naprawczych firmy. Można wprowadzić czasy połówkowe, zmienić czas trwania pomiaru światła oraz blokady (pamięci) parametrów naświetlania, a na wyświetlaczu wewnętrznym wprowadzić wartość przesłony na miejsce licznika klatek. Można także zamontować dodatkowy uchwyt paska aparatu tak, aby ustawić go w pionie. Akcesoria

Opisywany wziernik pryzmatyczny AE 67II jest jednym z czterech, które można stosować wymiennie (dwa pryzmatyczne i dwa kominki). Wymieniać można także matówki. Standardowo wykorzystuje się matówkę mikrorastrową, ale można ją zastąpić jedną z trzech innych, specjalizowanych: z klinem optycznym, z czystym punktem centralnym i z siatką. Każda z nich maj po dwie odmiany stosowane w zależności od rodzaju obiektywu. Do rodziny akcesoriów stworzonych specjalnie do Pentaxa 67II, poza wymienionymi matówkami i pryzmatem, zalicza się jeszcze uchwyt (Hotshoe Grip) 67II. Służy on usprawnieniu posługiwania się aparatem (montowany po lewej stronie z przodu aparatu), a jego dodatkowym wyposażeniem jest uchwyt z pięciostykowym wejściem dla dedykowanej lampy z serii FTZ. Powyższe akcesoria nie są oczywiście jedynymi - w aparacie można używać prawie cały system z Pentaxa 67, m. in. wszystkie wzierniki (z wyjątkiem pryzmatu TTL) w trybie ręcznym oraz wszystkie obiektywy.

Podsumowanie
Pentax 67II wyglądał na propozycję bardzo wyważoną jeśli chodzi o połączenie rozwiązań sprawdzonych i nowinek technicznych. Nabywcami byli bowiem profesjonaliści, którzy i tak bardziej docenią niezawodność sprzętu i jakość optyki niż elektroniczne ułatwienia, zwłaszcza że najczęściej używają światłomierzy ręcznych. Rolę gra tu także cena. Jednak kiedy się przyjrzeć ówczesnej ofercie aparatów średnioformatowych, to okazuje się, że praktycznie wszyscy producenci oferowali już modele daleko odbiegające od standardu „skrzynka z korbką i kominkiem".

Specyfikacja
Typ: lustrzanka formatu 6 x 7 cm z automatyką naświetlania typu TTL
Film: 120 (10 kl.) lub 220 (21 kl.)
Mocowanie obiektywu: podwójny bagnet (wewnętrzny i zewnętrzny)
Obiektywy: Pentax 67 SMC i SMC Takumar 67
Pomiar światła: matryca sześciopolowa TTL, centralno-integralny i punktowy; zakres pomiaru 2 EV - 21 EV (ISO 100, obiektyw 105 mm f/2,4)
Tryby ekspozycji: ręczny, preselekcja przesłony (AE - przy zastosowaniu wziernika pryzmatycznego AE 67II) i B
Kompensacja ekspozycji: +/- 3 EV (co 1/3 EV), możliwa blokada ekspozycji
Migawka: elektronicznie sterowana, miękka, przebieg poziomy;
Czasy: tryb automatyczny: bezstopniowo 1/1000 - 30 s; tryb ręczny: 1/1000 - 1 s.; synchronizacja z lampą błyskową: 1/30, B i T
Wziernik: wymienny (pryzmatyczne - AE 67II, AE 67, kominki - składany 67II, i sztywny 67II)
Wyświetlacz wewnętrzny: kompensacja naświetlania, wskałnik słupkowy, czas, tryb pomiaru, blokada parametrów naświetlania, stan lampy błyskowej, licznik klatek; podświetlany Wyświetlacz zewnętrzny: ostrzeżenie o wyczerpywaniu baterii, czułość filmu, potwierdzenie załadowania filmu, wskałnik przesuwania filmu, licznik klatek, stan lampy błyskowej
Matówki: wymienne z serii Natural Bright Matte (standardowo matówka z mikropryzmatem)
Pole widzenia: 90% z wziernikami pryzmatycznymi AE 67II i AE 67; 100% z kominkami - składanym 67II, i sztywnym 67II)
Powiększenie: 0,75x (z obiekt. 105 mm na nieskończoności przy -1 dioptrii)
Przesuw filmu: ręczny za pomocą dłwigni (obracanej o 180ł z pozycją gotowości przy kącie 10ł) z automatycznym naciągnięciem migawki; półautomatyczne ładowanie ze znakiem początku; wyświetlenie przesuwu i końca filmu na wyświetlaczu
Samowyzwalacz: elektroniczny, opółnienie 12 s, możliwość wyłączenia przed zrobieniem zdjęcia, dłwiękowe potwierdzenie działania
Wielokrotne naświetlanie: włączane specjalnym przełącznikiem
Lustro: samopowrotne z możliwością blokady
Synchronizacja lampy błyskowej: wejście X, oraz 4 i 5-stykowe; wbudowane czujniki TTL
Czas synchronizacji lampy błyskowej: do 1/30 sek. i B (przy migawce centralnej maksymalnie do 1/500 sek.)
Zasilanie: dwie 3V baterie litowe (CR-123A); wystarczają na około 500 rolek filmu 120 i ok. 250 rolek filmu 220
Wymiary i masa: 185,5 mm (szer.) x 151 mm (wys.) x 106 mm (głęb.); 1660 g, (z pryzmatem AE 67II i bez baterii) * Funkcje dostępne tylko przy wykorzystaniu pryzmatu AE 67II.