W ubiegłym roku Krystyna Łyczywek obchodziła 60-lecie pracy twórczej. Jest to autorka niezwykle zasłużona dla polskiej fotografii, szczególnie w dziedzinie jej popularyzacji i organizacji życia artystycznego. Trudno jednoznacznie określić charakter jej bogatej twórczości – artystka jest najbliższa reportażowi humanistycznemu, choć w jej dorobku ważne miejsce zajmują także zdjęcia miejskiego pejzażu.

Wystawa w Starej Galerii ZPAF akcentuje dwa najważniejsze wątki twórczości Krystyny Łyczywek: studium człowieka oraz przedstawienia miasta, widzianego jako społeczno - architektoniczny organizm. Taki sposób ujęcia pozwala również wydobyć dwie perspektywy, którymi posługuje się autorka – bliską studium oraz panoramie, szerszej, choć często szkicowej, narracji. 



Wernisaż: 22.11.2010, godz.18

Pierwsze fotografie Krystyny Łyczywek przedstawiały najbliższych, były to przede wszystkim portrety jej dzieci. Zaraz potem pojawiły się zdjęcia zniszczonego Szczecina, w którym po wojnie zamieszkała. Prace o  romantycznym, nastrojowym charakterze, bliskie są tendencji piktorialnej, choć ich walor dokumentacyjny i historyczny jest nie do przecenienia. Większość fotografii Krystyny Łyczywek ma związek z jej licznymi podróżami. Na początku lat 60. realizuje pierwszy zbiór dokumentalnych fotografii z Paryża (1961), chyba najbardziej symboliczny i istotny. Pod koniec dekady powstają zdjęcia bardziej eksperymentalne, jak „graficzny” cykl „Eforia Nord” (1969). W latach 70. realizuje ekspresyjną serię dłoni („Chochłów”, 1972), prace o podobnej poetyce przedstawiające artystów ludowych oraz serię zdjęć formalnie bliskich nowej rzeczowości (Świnoujście, 1980).

Od końca lat 70., przez całą kolejną dekadę powstają najbardziej zaangażowane społecznie zdjęcia autorki: prace przedstawiające niepełnosprawnych oraz młodych ludzi na ulicach (Paryża, Kolonii). Przez cały czas fotografuje dzieci. Najwięcej prac o tej tematyce i najciekawszych powstaje w latach 50, 60.i 70.  

W latach 80. powstaje fotograficzny eksperyment o charakterze „instalacji”: zdjęcia ulic Wrocławia wykonane zza szyby samochodu, przygotowane do eksponowania na podłodze galerii. W tym czasie często prezentuje serie swoich fotografii w postaci diaporam, której to techniki była propagatorką (książka „Diaporama”, 1989).

Od lat 90. do dziś Krystyna Łyczywek pracuje nad serią „odbić” – barwnych zdjęć architektury Szczecina i Paryża wykonywanych poprzez refleksy na szybach i w wodzie.

Obecna wystawa Krystyny Łyczywek nie ma charakteru pełnej retrospektywy, jednak jest próbą, by z bogatego i wielowątkowego dorobku autorki zaprezentować najbardziej istotne punkty. Jest to tym trudniejsze, że do tej pory Krystyna Łyczywek sama przygotowywała swoje wystawy i publikacje, opatrując je odautorskim komentarzem. Nieliczne teksty innych autorów, które zostały opublikowane, dotykają zaledwie niektórych zagadnień jej twórczości, brak jest naukowych, krytycznych opracowań. 

Krystyna Łyczywek z wykształcenia romanistka, fotografią zajmuje się od 1949 roku. Zasłużona dla popularyzacji fotografii oraz organizacji życia fotograficznego w Polsce. W 1953 roku powołała szczeciński oddział Polskiego Towarzystwa Fotograficznego, którego była wiceprezesem, a następnie przez 25 lat – prezesem (organizowała sympozja historii fotografii polskiej, Dialogi Fotografii, wystawy i prelekcje). Od 1964 jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. Od 1970 roku reprezentuje Polskę na kongresach Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej (FIAP), pracowała w komisjach audiowizualnej, statutowej i jubileuszowej, była referentem prasowym Światowej Komisji ds. młodzieży w dziedzinie fotografii. Od 1965 roku jest wiceprezesem Federacji Amatorskich Stowarzyszeń Fotograficznych w Polsce. Na zaproszenie wielu instytucji i organizacji w Polsce oraz zagranicą wygłaszała referaty na temat fotografii, przede wszystkim we Francji (wielokrotnie w Paryżu), a także w Niemczech, w Holandii, w Hiszpanii, we Włoszech (Rzym, Turyn), Danii, Rumunii. 

Aktywnie wspiera fotograficzną twórczość Polonii; jest autorką dwóch wystaw „Polska Fotografia w Świecie” (Szczecin 1991, 1999; Kraków, Warszawa, Hamburg, Berlin, Maroko) z udziałem polskich fotografów z całego świata. Była kuratorem wielu innych wystaw zbiorowych, m.in. wystawy „Rodzina Szczecińska” (1980, Warszawa, Szczecin, Berlin).

Przygotowała ponad 170 wystaw własnej twórczości, prezentowanych w Polsce i zagranicą m.in. we Francji (Paryż, Bordeaux), w Niemczech, Japonii, w Stanach Zjednoczonych (Nowy Jork, Pensylwanii), w Grecji, w Finlandii, Rumunii, w Holandii, we Włoszech.

Krystyna Łyczywek jest autorką ponad półtora tysiąca artykułów i tekstów dotyczącej fotografii opublikowanych w prasie codziennej oraz specjalistycznej w Polsce i zagranicą (m.in. w Holandii, Francji, Niemczech, Szwajcarii, Włoszech, w Czechach i na Węgrzech), wkrótce ukaże się dwutomowa publikacja podsumowująca 50 lat jej działalności publicystycznej. Inne ważne pozycje to „Diaporama” (1989) oraz, najbardziej znana publikacja - trzy tomy „Rozmów o fotografii” (1990, 2002, 2009), przeprowadzonych z wybitnymi fotografami z całego świata. Obecnie przygotowywany czwarty tom zawierający wywiady z polskimi fotografami mieszkającymi zagranicą. Jest autorką wielu albumów fotograficznych, m.in. „Polskiego Paryża”. 

Krystyna Łyczywek jest członkiem honorowym ZPAF, Fotoklubu RP, STF i innych m.in. Fotoklubu Katalonii i Polish American Photographic Club w Nowym Jorku. Jest laureatką orderu „Honneur et Reconnaissance” Instytutu France-Pologne, odznaczenia Honoraire Excellence FIAP. Za wybitne osiągnięcia w dziedzinie fotografii została uhonorowana nagrodą I-stopnia Ministra Kultury i Sztuki oraz medalem im. Jana Błuhaka.

Fotografie Krystyny Łyczywek znajdują się w zbiorach Biblioteki Narodowej w Paryżu, w Muzeum Ludwiga w Kolonii, w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, w Krakowie, w Tokio, w Nowym Jorku, w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie. Krystyna Łyczywek od 1945 roku mieszka i pracuje w Szczecinie.


To nie retrospektywa

Na wystawie pokazano zdjęcia z  głównego nurtu twórczości Krystyny Łyczywek – ludzie i miasto. Ta tematyka zajmowała się przez całe sześćdziesiąt lat swojej twórczości. Tworzyła zdjęcia proste i prawdziwe, humanistyczne. Pominięto takie wątki jej twórczości, jak studium rąk, czy zdjęcia nawiązujące do tradycji nowej rzeczowości i inne. Z okazji jubileuszu sześćdziesięciolecia twórczości Redakcja „Foto-Kuriera” składa Krystynie Łyczywek serdeczne gratulacje i życzenia dalszej twórczej pracy.

Wojciech Tuszko