Facebook
Poczta
Forum
Sklep
Logowanie
Dodaj
zdjęcie
Wydrukuj
zdjęcie

Od 1996 roku Foto-Kurier
jest jedynym polskim
przedstawicielem
panelu fotograficznego
stowarzyszenia EISA

SZUKAJ

Dolny Śląsk

Autor wystawy: Michał Cała
Do kiedy: 31.03.2011
Miejsce prezentacji: Galeria Katowice ZPAF

Ulica: Św. Jana 10 (III piętro) ,
Miasto: Katowice,
strona www: www.zpaf.katowice.pl

Wystawa składa się z dwóch części: "Małe miasteczka" (1983) i "Wałbrzych (1975-2005). Od autora: ...na Dolnym Śląsku, a konkretnie w Cieplicach Śląskich pod Jelenią Górą, zamieszkałem na krótko w 1974 roku zaraz po studiach w Warszawie. Kontrast między dolnośląskimi miastami i miasteczkami a Warszawą czy nawet Bielskiem, skąd pochodzę, był ogromny.

Wernisaż: 2.03.2011, godz. 18,30



Jeśli nie liczyć Wrocławia i turystycznych miejscowości, zastałem tam wiele małych, sennych, na wpół zrujnowanych miasteczek zamieszkałych przez napływową ze wschodu ludność. Oprócz tego zobaczyłem po raz pierwszy Wałbrzych – miasto kopalń, hut i koksowni. Wszystko to wciśnięte w niewielką dolinę, w której hałdy przechodziły płynnie w naturalny górski pejzaż. Właśnie w Wałbrzychu zrobiłem swoje pierwsze „śląskie” zdjęcia.

Michał Cała



Kraina odzyskana?

Dziecko przykucnęło na środku wyasfaltowanej jezdni u zbiegu dwóch ulic, zabawia się „badaniem” dużej, żeliwnej pokrywy na jakimś technologicznym kanale. Pokrywa jest stara, bogato profilowana. Ulica jest zupełnie pusta, bez przechodniów, bez samochodów. Za dzieckiem narożna trzypiętrowa kamienica z zamurowanymi oknami. Miejsce wykonania zdjęcia – Bystrzyca Kłodzka; czas – 1983 rok. Samotny mężczyzna przemierza wybrukowany plac. W głębi pierzeja zabytkowych, piętrowych kamienic, zniszczone elewacje i dachy, okna częściowo zamurowane.



Miejsce wykonania zdjęcia – Bolesławów; czas – 1983 rok. To dwa z cyklu zdjęć Michała Cały pokazujących miasteczka Dolnego Śląska, zwłaszcza w Sudetach i na Przedgórzu Sudeckim. Odrębny cykl fotografii poświęcił autor Wałbrzychowi, z jego górniczym, industrialnym pejzażem – ale oba tematy wzajem się uzupełniają, łączą w opowieść o tej samej krainie. A jest to opowieść poruszająca. Bo nie są to zdjęcia do folderu pokazującego atrakcje turystyczne tego górskiego terenu. To spojrzenie na świat potencjalnie urodziwy: w górskiej krainie, pełen zabytkowych miasteczek – ale o urodzie zwiędłej, przygasłej, zmarnowanej.



Świat niezagospodarowanych szans. Fotografie Michała Cały mają walor historycznej dokumentacji. Cykl wałbrzyski powstał w latach 1975-1979, ale z epilogiem z 2005 roku. Na tych zdjęciach dominuje pejzaż przemysłowy z jego hałdami, kominami, kłębami dymu i pary – a wszystko to w relacji z górskim otoczeniem. Góry dane od Boga i hałdy – góry antropogeniczne. I jeszcze rytm wysokich dachów lekko pobielonych śniegiem. Ludzkie i nieludzkie. Fascynujące. I po części niezmienne, czego dowodzi swoiste pendant: widok wałbrzyskiego Sobięcina, utrwalony przez Całę w 1979 i 2005 roku. Okoliczne kopalnie upadły, ale koksownia Victoria pracuje. Cykl ukazujący miasteczka dolnośląskie powstał w 1983 roku. Z tych zdjęć emanuje smutek. Smutek zaniedbanych zaułków, uliczek, kamienic. Liszaje stuletnich tynków, zamurowane okna. Czytelny syndrom tych miejsc: bycie „nie u siebie”. Wrażliwe oko fotografa boleśnie tę tymczasowość odsłania. Pół wieku temu mówiło się w Polsce z dumą i patosem o Ziemiach Odzyskanych. Fotografie Cały są dotkliwą konfrontacją z tamtymi dawnymi hasłami, odczytać w nich można jego protest wobec ówczesnego stanu beznadziei. Czas, w którym artysta wykonał zdjęcia, był zapewne najgorszy dla sudeckich miasteczek. Po trzech dekadach trochę się zmieniło. Samorządy lepiej gospodarują. W centrach wielu z tych miejscowości wyremontowano najważniejsze obiekty, wybrukowano ryneczki i place. W internecie umieszczono fotografie najpiękniejszych obiektów. Ale to nadal za mało, bo nie jest łatwo nadrobić pół wieku zaniechań. Dziś wiemy więcej o społecznych i psychologicznych problemach osadników, którzy przyszli po wojnie do tej „odzyskanej” krainy. Opisano dramaty przesiedleńczej traumy. Ilustracją do tych analiz i opisów mogą być zdjęcia Michała Cały, łączące bogactwo walorów artystycznych z socjologiczną obserwacją. Patrzmy zatem...

Maria Lipok-Bierwiaczonek

Michał Cała urodził się w 1948 roku w Toruniu. W latach 70-tych był współtwórcą Tyskiego Klubu Fotograficznego KRON, a od 1983 roku jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. W latach 1975–1992 poświęcił się fotografowaniu śląskiego krajobrazu. W efekcie tej pracy powstał cykl czarno-białych fotografii "Śląsk". Jest on także twórcą wystawy "Galicja", „Paysages de Pologne". W latach 2004-2006 współpracował z Galerią Zderzak w Krakowie. W efekcie tej współpracy powstał czarno-biały album p.t. "Śląsk". Obecnie mieszka w Bielsku-Białej i zajmuje się fotografią dla celów wydawniczych. Jest autorem albumów "Śląsk”, "Beskidy", "Podbeskidzie", "Karkonosze", "Góry Polski".
 
data dodania: 02-03-2011
 
godzina dodania: 18:10
powrót na stronę główną »

Zobacz także:

fotografia
Autoportret świąteczny od kuchni - PRO STUFF i Łukasz Pietrzak - przerwa wakacyjna do 15 stycznia
fotografia
Foto-Kurier 12/25 wysłany do prenumeratorów, w salonach prasowych, sklepach fotograficznych i on-line
fotografia
Foto-Kuriera - FK 12/25 on-line - od jutra w salonach prasowych i najlepszych sklepach fotograficznych
fotografia
Foto-Kurier 11/25 w najlepszych salonach prasowych i on-line - przed zakupem zajrzyj do e-kiosku
fotografia
Prezentujemy okładkę Foto-Kuriera - FK 12/25 wkrótce on-line
fotografia
Foto-Kurier w Fotoformie - wracamy do najlepszych sklepów fotograficznych
fotografia
Foto-Kurier 11/25 wysłany do prenumeratorów
fotografia
Prezentujemy okładkę Foto-Kuriera - FK 11/25 wkrótce on-line
fotografia
Foto-Kurier 10/25 dostępny on-line - wkrótce w najlepszych salonach prasowych
fotografia
Foto-Kurier 10/2025 wysłany do prenumeratorów, dostępny w salonach prasowych i on-line
fotografia
Przenosimy poczty firmowej - mogą być chwilowe przerwy/opóźnienia w wysyłce maili
fotografia
Prezentujemy okładkę Foto-Kuriera - FK 10/25 wkrótce on-line
fotografia
Foto-Kurier 8-9/25 wysłany do prenumeratorów - od 29 sierpnia w najlepszych salonach prasowych
fotografia
Foto-Kurier 8-9/25 dostępny on-line - wkrótce w salonach prasowych
fotografia
Prezentujemy okładkę Foto-Kuriera - FK 8-9/25 wkrótce on-line
fotografia
Światowy Dzień Fotografii - 186 lat temu, 19 sierpnia 1839 roku urodziła się fotografia
fotografia
Canon Solution - CEZAMAT Politechniki Warszawskiej - Tarcza Wschód i najnowsze technologie w służbie ludności


Zdjęcie miesiąca
Grudzień 2025
zdjęcie miesiąca
© fot. Adam Kot
 
cofnij przenieś na początek strony
Wszelkie prawa zastrzeżone www.foto-kurier.pl  © 2000-2025. (0.062) / 0.052

Strona została zoptymalizowana w przeglądarkach: Mozilla Firefox > 3, Chrome, Internet Explorer > 7 oraz Opera. Polecana rozdzielczość ekranu 1280 x 1024

Polityka plików cookies   |