testowe Dolny Śląsk
Autor wystawy: Michał Cała
Do kiedy: 31.03.2011 Miejsce prezentacji: Galeria Katowice ZPAF Ulica: Św. Jana 10 (III piętro) , Miasto: Katowice, strona www: www.zpaf.katowice.pl Wystawa składa się z dwóch części: "Małe miasteczka" (1983) i "Wałbrzych (1975-2005). Od autora: ...na Dolnym Śląsku, a konkretnie w Cieplicach Śląskich pod Jelenią Górą, zamieszkałem na krótko w 1974 roku zaraz po studiach w Warszawie. Kontrast między dolnośląskimi miastami i miasteczkami a Warszawą czy nawet Bielskiem, skąd pochodzę, był ogromny. Wernisaż: 2.03.2011, godz. 18,30 ![]() Jeśli nie liczyć Wrocławia i turystycznych miejscowości, zastałem tam wiele małych, sennych, na wpół zrujnowanych miasteczek zamieszkałych przez napływową ze wschodu ludność. Oprócz tego zobaczyłem po raz pierwszy Wałbrzych – miasto kopalń, hut i koksowni. Wszystko to wciśnięte w niewielką dolinę, w której hałdy przechodziły płynnie w naturalny górski pejzaż. Właśnie w Wałbrzychu zrobiłem swoje pierwsze „śląskie” zdjęcia. Michał Cała ![]() Kraina odzyskana? Dziecko przykucnęło na środku wyasfaltowanej jezdni u zbiegu dwóch ulic, zabawia się „badaniem” dużej, żeliwnej pokrywy na jakimś technologicznym kanale. Pokrywa jest stara, bogato profilowana. Ulica jest zupełnie pusta, bez przechodniów, bez samochodów. Za dzieckiem narożna trzypiętrowa kamienica z zamurowanymi oknami. Miejsce wykonania zdjęcia – Bystrzyca Kłodzka; czas – 1983 rok. Samotny mężczyzna przemierza wybrukowany plac. W głębi pierzeja zabytkowych, piętrowych kamienic, zniszczone elewacje i dachy, okna częściowo zamurowane. ![]() Miejsce wykonania zdjęcia – Bolesławów; czas – 1983 rok. To dwa z cyklu zdjęć Michała Cały pokazujących miasteczka Dolnego Śląska, zwłaszcza w Sudetach i na Przedgórzu Sudeckim. Odrębny cykl fotografii poświęcił autor Wałbrzychowi, z jego górniczym, industrialnym pejzażem – ale oba tematy wzajem się uzupełniają, łączą w opowieść o tej samej krainie. A jest to opowieść poruszająca. Bo nie są to zdjęcia do folderu pokazującego atrakcje turystyczne tego górskiego terenu. To spojrzenie na świat potencjalnie urodziwy: w górskiej krainie, pełen zabytkowych miasteczek – ale o urodzie zwiędłej, przygasłej, zmarnowanej. ![]() Świat niezagospodarowanych szans. Fotografie Michała Cały mają walor historycznej dokumentacji. Cykl wałbrzyski powstał w latach 1975-1979, ale z epilogiem z 2005 roku. Na tych zdjęciach dominuje pejzaż przemysłowy z jego hałdami, kominami, kłębami dymu i pary – a wszystko to w relacji z górskim otoczeniem. Góry dane od Boga i hałdy – góry antropogeniczne. I jeszcze rytm wysokich dachów lekko pobielonych śniegiem. Ludzkie i nieludzkie. Fascynujące. I po części niezmienne, czego dowodzi swoiste pendant: widok wałbrzyskiego Sobięcina, utrwalony przez Całę w 1979 i 2005 roku. Okoliczne kopalnie upadły, ale koksownia Victoria pracuje. Cykl ukazujący miasteczka dolnośląskie powstał w 1983 roku. Z tych zdjęć emanuje smutek. Smutek zaniedbanych zaułków, uliczek, kamienic. Liszaje stuletnich tynków, zamurowane okna. Czytelny syndrom tych miejsc: bycie „nie u siebie”. Wrażliwe oko fotografa boleśnie tę tymczasowość odsłania. Pół wieku temu mówiło się w Polsce z dumą i patosem o Ziemiach Odzyskanych. Fotografie Cały są dotkliwą konfrontacją z tamtymi dawnymi hasłami, odczytać w nich można jego protest wobec ówczesnego stanu beznadziei. Czas, w którym artysta wykonał zdjęcia, był zapewne najgorszy dla sudeckich miasteczek. Po trzech dekadach trochę się zmieniło. Samorządy lepiej gospodarują. W centrach wielu z tych miejscowości wyremontowano najważniejsze obiekty, wybrukowano ryneczki i place. W internecie umieszczono fotografie najpiękniejszych obiektów. Ale to nadal za mało, bo nie jest łatwo nadrobić pół wieku zaniechań. Dziś wiemy więcej o społecznych i psychologicznych problemach osadników, którzy przyszli po wojnie do tej „odzyskanej” krainy. Opisano dramaty przesiedleńczej traumy. Ilustracją do tych analiz i opisów mogą być zdjęcia Michała Cały, łączące bogactwo walorów artystycznych z socjologiczną obserwacją. Patrzmy zatem... Maria Lipok-Bierwiaczonek Michał Cała urodził się w 1948 roku w Toruniu. W latach 70-tych był współtwórcą Tyskiego Klubu Fotograficznego KRON, a od 1983 roku jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. W latach 1975–1992 poświęcił się fotografowaniu śląskiego krajobrazu. W efekcie tej pracy powstał cykl czarno-białych fotografii "Śląsk". Jest on także twórcą wystawy "Galicja", „Paysages de Pologne". W latach 2004-2006 współpracował z Galerią Zderzak w Krakowie. W efekcie tej współpracy powstał czarno-biały album p.t. "Śląsk". Obecnie mieszka w Bielsku-Białej i zajmuje się fotografią dla celów wydawniczych. Jest autorem albumów "Śląsk”, "Beskidy", "Podbeskidzie", "Karkonosze", "Góry Polski". data dodania: 02-03-2011
godzina dodania: 18:10
powrót na stronę główną »
Zobacz także:
Foto-Kurier 12/25 wysłany do prenumeratorów, w salonach prasowych, sklepach fotograficznych i on-line
Foto-Kuriera - FK 12/25 on-line - od jutra w salonach prasowych i najlepszych sklepach fotograficznych
Canon Solution - CEZAMAT Politechniki Warszawskiej - Tarcza Wschód i najnowsze technologie w służbie ludności
![]() Sztuka Fotografii - konkurs w ramach XIII Jurajskiego Festiwalu Fotograficzego - pula nagród ok. 10 tys. zł Wraz z zapisami na XIII Jurajski Festiwal Fotograficzny (27.02-1.03.2026) ogłoszono ogólnopolski konkurs fotograficzny (przyjmowanie prac do 1 lutego 2026 r. do godziny 23.59), którego tematem jest: „SZTUKA FOTOGRAFII”. Zgłoszenia na konkurs są bezpłatne, a do wygrania jest pula nagród w wysokości ok. 10 tys. zł. Foto-Kurier został jednym z partnerów medialnych wydarzenia i wrzystkie zgłoszenia będą przyjmowane przez nasz serwis przez zakładkę "Sztuka Fotografii". ![]() LIGA FOTO-KURIERA 2025 - 8 etap pt. "Portret w pionie" Liga Foto-Kuriera 2025 to atrakcyjne nagrody o łącznej wartości ponad 21 tys. zł. Zobacz kto wygrał 8. etap Ligi Foto-Kuriera 2025 i dołącz do koljenego etapu rywalizacji na dowolnym jej etapie. 8 etap miał tytuł "Portret w pionie" (w kolorze). ![]() Test obiektywu Canon RF 45 mm f/1,2 STM - jasny standard w bardzo dobrej cenie 6 listopada 2025 r. Canon wprowadził na rynek, wraz z opisywanym w FK 11/25 Canonem EOS R6 MIII, bardzo jasny obiektyw standardowy Canon RF 45 mm f/1,2 STM – kompaktowy, lekki i w bardzo atrakcyjnej cenie. Na kilka dni przed premierą i w kilka dni po niej mieliśmy go w redakcji nieco dłużej, dzięki czemu powstał jego test. Strona została zoptymalizowana w przeglądarkach: Mozilla Firefox > 3, Chrome, Internet Explorer > 7 oraz Opera. Polecana rozdzielczość ekranu 1280 x 1024 Polityka plików cookies | |
||||||||