testowe Jerzy Lewczyński. Oczyszczenie
Autor wystawy: Jerzy Lewczyński
Do kiedy: 03.09.2011 Miejsce prezentacji: Czytelnia Sztuki - Willa Caro Ulica: Dolnych Wałów 8a , Miasto: 44-100 Gliwice, strona www: www.czytelniasztuki.pl e-mail: czytelnia@czytelniasztuki.pl „Jerzy Lewczyński. Oczyszczenie” jest pierwszą indywidualną wystawą artysty zorganizowaną w Gliwicach – mieście, w którym spędził niemal całe swoje życie. Wernisaż: 3.06.2011, godz. 18 ![]() Jerzy Lewczyński jest jednym z najwybitniejszych polskich fotografów. Urodził się w 1924 roku w Tomaszowie Lubelskim; po wojnie osiedlił się w Gliwicach, gdzie mieszka do dziś. Jego życie od najmłodszych lat związane jest z fotografią. ![]() Na wystawie zebrano fotografie z wielu okresów twórczości Jerzego Lewczyńskiego. Znalazły się tu wczesne zdjęcia, zdradzające fascynację autora włoskim neorealizmem; a także nieco późniejsze, w których występują elementy surrealistyczne (obecne zresztą w całej niemal twórczości). Wiele zaprezentowanych zdjęć należy do nurtów nazwanych „antyfotografią” (ponieważ zostały uznane w chwili ich tworzenia za przeciwne kanonowi, antyestetyczne) i „archeologią fotografii” (to z kolei zdjęcia powstałe na podstawie fotografii znalezionych, zapożyczonych); są tu także dzieła powstałe stosunkowo niedawno, już bez użycia aparatu, najczęściej kserograficzne reprodukcje rozmaitych dokumentów – to niemal utopijna próba zapisu całej rzeczywistości, w najdrobniejszych jej przejawach. Tej próbie zapisu towarzyszy przekonanie autora o konieczności propagowania fotografii; uważa on bowiem medium fotograficzne za uniwersalny instrument, służący do zapisywania i tłumaczenia rzeczywistości – choć przyznaje także, że porażka jest wpisana w jego działanie. ![]() Wystawa prowadzi od wiary w fotografię jako medium obdarzone własnym językiem (czerpiącym jednak pełnymi garściami z języka malarstwa) po swoisty fotograficzny agnostycyzm. Młody Lewczyński pokazuje trudne do odczytania fragmenty rzeczywistości, gęste, ciemne, skondensowane; układa je niekiedy w sekwencje o chwiejnym, niepewnym znaczeniu. W późniejszym okresie zajmuje się istotą samego medium; aby na koniec zwątpić, pokazywać reprodukcje wykonane już bez użycia aparatu i przeznaczone po prostu do czytania. Jego późna sztuka nie służy już pięknu, lecz poddana jest bez reszty koncepcji: reprodukowane przez Lewczyńskiego notesy, kartki z zeszytów, listy i dokumenty to szkoła zwątpienia nie tylko w przekazywalność uczuć, ale i podstawowych faktów. Notatki są nieczytelne, polszczyzna starych dokumentów niezbyt zrozumiała, kartki z zeszytów to raczej fantazmaty na temat pisma niż rzeczywisty zapis języka. Nacisk położony został nie tylko na ostateczny rezultat, ale i na proces twórczy. Wystawa nie ogranicza się więc do fotografii ikonicznych, najczęściej pokazywanych na wystawach czy reprodukowanych; znalazły się na niej również zdjęcia przez samego Lewczyńskiego niedocenione, czy wręcz uznane jedynie za materiał wyjściowy. Pokaz w Czytelni Sztuki jest więc okazją do zaglądania fotografowi przez ramię, zanim wykrystalizowały się ostateczne decyzje. Jerzy Lewczyński podjął się odważnej próby: zgodził się oddać przewodnictwo po swej twórczości w ręce kuratora, którego wybory niekoniecznie pokrywają się z jego własnymi. Ponadto decyzja, by pokazać nie tylko ostateczny rezultat, ale i proces twórczy oznacza udostępnienie zdjęć, które artysta uznaje być może za próby po omacku, często zaledwie zabawę; jednak z pewnością warto je pokazywać, prowadzą bowiem do rozwiązań odkrywczych, najwyższej konceptualnej próby. „Jerzy Lewczyński. Oczyszczenie” to wystawa rozmyślnie łamiąca porządek czasowy, oparta na swobodnych asocjacjach, odrzucająca kontekst historii fotografii – a więc skoncentrowana na procesie twórczym autora, a nie na jego fascynacjach czy przyjaźniach artystycznych takich jak współpraca ze Zdzisławem Beksińskim, Bronisławem Schlabsem, Zofią Rydet, czy kontakty z Urszulą Czartoryską. Na nie znajdzie się miejsce w przygotowywanym przez Czytelnię Sztuki albumie. Wystawa „Jerzy Lewczyński. Oczyszczenie” to hołd dla fotografa, dla którego liczą się wszystkie zdjęcia – nie tylko jego własne, ale i te przedmioty zniszczone, niegdyś zżyte z czyimś istnieniem, a teraz porzucone po strychach i śmietnikach. To hołd dla artysty, który wytyczał nowe prądy, przewodnik po jego pełnym meandrów dziele. Gliwicki pokaz jest próbą wytyczenia nowych linii podziału, oczyszczenia dzieła Lewczyńskiego z elementów zbędnych. Wojciech Nowicki Jerzy Lewczyński – fotograf. Żołnierz Armii Krajowej. Twórca teoretycznej koncepcji „archeologii fotografii”, nad którą pracował od końca lat 60. Zajmuje się także historią fotografii, krytyką oraz publicystyką związaną z fotografią. W 1999 roku opublikował „Antologię fotografii polskiej 1839–1989”. Wojciech Nowicki – dziennikarz, publicysta, tłumacz, fotograf, kurator wystaw. Jego eseje poświęcone fotografii, opublikowane przez wydawnictwo Czarne w zbiorze “Dno oka”, nominowano w 2011 do nagrody NIKE. Współzałożyciel fundacji “Imago Mundi”. data dodania: 24-05-2011
godzina dodania: 19:00
powrót na stronę główną »
Zobacz także:
Foto-Kurier 12/25 wysłany do prenumeratorów, w salonach prasowych, sklepach fotograficznych i on-line
Foto-Kuriera - FK 12/25 on-line - od jutra w salonach prasowych i najlepszych sklepach fotograficznych
Canon Solution - CEZAMAT Politechniki Warszawskiej - Tarcza Wschód i najnowsze technologie w służbie ludności
![]() Sztuka Fotografii - konkurs w ramach XIII Jurajskiego Festiwalu Fotograficzego - pula nagród ok. 10 tys. zł Wraz z zapisami na XIII Jurajski Festiwal Fotograficzny (27.02-1.03.2026) ogłoszono ogólnopolski konkurs fotograficzny (przyjmowanie prac do 1 lutego 2026 r. do godziny 23.59), którego tematem jest: „SZTUKA FOTOGRAFII”. Zgłoszenia na konkurs są bezpłatne, a do wygrania jest pula nagród w wysokości ok. 10 tys. zł. Foto-Kurier został jednym z partnerów medialnych wydarzenia i wrzystkie zgłoszenia będą przyjmowane przez nasz serwis przez zakładkę "Sztuka Fotografii". ![]() LIGA FOTO-KURIERA 2025 - 8 etap pt. "Portret w pionie" Liga Foto-Kuriera 2025 to atrakcyjne nagrody o łącznej wartości ponad 21 tys. zł. Zobacz kto wygrał 8. etap Ligi Foto-Kuriera 2025 i dołącz do koljenego etapu rywalizacji na dowolnym jej etapie. 8 etap miał tytuł "Portret w pionie" (w kolorze). ![]() Test obiektywu Canon RF 45 mm f/1,2 STM - jasny standard w bardzo dobrej cenie 6 listopada 2025 r. Canon wprowadził na rynek, wraz z opisywanym w FK 11/25 Canonem EOS R6 MIII, bardzo jasny obiektyw standardowy Canon RF 45 mm f/1,2 STM – kompaktowy, lekki i w bardzo atrakcyjnej cenie. Na kilka dni przed premierą i w kilka dni po niej mieliśmy go w redakcji nieco dłużej, dzięki czemu powstał jego test. Strona została zoptymalizowana w przeglądarkach: Mozilla Firefox > 3, Chrome, Internet Explorer > 7 oraz Opera. Polecana rozdzielczość ekranu 1280 x 1024 Polityka plików cookies | |
||||||||