Facebook
Poczta
Forum
Sklep
Logowanie
Dodaj
zdjęcie
Wydrukuj
zdjęcie

Od 1996 roku Foto-Kurier
jest jedynym polskim
przedstawicielem
panelu fotograficznego
stowarzyszenia EISA

SZUKAJ

Krzyże kamienne – pomniki przeszłości na Środkowym Nadodrzu

Autor wystawy:
Do kiedy: 04.11.2012
Miejsce prezentacji: Muzeum Ziemi Lubuskiej

Ulica: al. Niepodległości 15 ,
Miasto: Zielona Góra,

Południowa część województwa lubuskiego, należąca wcześniej do terenów Śląska oraz Łużyc, przepełniona jest osobliwymi kamiennymi krzyżami. Są one dowodem nie tylko niegdysiejszej wiary, niektóre z nich stanowią również dowód średniowiecznego prawa zwyczajowego.

Wernisaż: 7.09.2012 (piątek), godz. 17




Było ono związane z pojednawczymi umowami kompozycyjnymi (compositio). Ugodę pomiędzy zabójcą i rodziną ofiary zawierano za pośrednictwem świeckiej władzy terytorialnej, jednak w duchu nauki Kościoła. Oprócz materialnego zadośćuczynienia sprawca często bywał zobowiązany do wystawienia drewnianego, żelaznego lub kamiennego krzyża w miejscu „nagłej i niespodziewanej śmierci” lub tam, gdzie życzyła sobie rodzina ofiary. Większość krzyży można zakwalifikować do grupy kamieni nagrobnych. Dotyczy to obiektów w murach cmentarnych, świątyniach i innych przykościelnych obiektach.  Z uwagi na ograniczoną powierzchnię miejsc spoczynku powszechna była praktyka likwidacji grobów i wieńczących je krzyży w celu uzyskania nowych miejsc. Ze względu na poszanowanie tradycji nie niszczono ich, a wykorzystywano jako materiał budowlany. W ścianach zewnętrznych kościołów w Borowie Wielkim tkwią dwa krzyże, Bytomiu Odrzańskim – pięć, w Rudawicy jeden. W murach przykościelnych cmentarzy można zobaczyć krzyż w miejscowości Długie, Lubsko (powtórna lokalizacja), Stary Żagań oraz w Witoszyn Dolny. Pomimo dowodów w postaci średniowiecznych umów kompozycyjnych tylko jedna ugoda z 1918 roku może być powiązana z zachowanymi krzyżami w Lutynie, w powiecie żagańskim.



Ze względu na mnogość funkcji jaką spełniały krzyże w okresach średniowiecza i wczesnonowożytnym, można domniemywać, że niektóre obiekty spełniały rolę znaków granicznych. Takie przeznaczenie sugeruje ich lokalizacja na granicy Mirocina Dolnego oraz Raszyna. Wśród bezimiennych krzyży pamiątkowych, dokumentujących miejsca nagłej śmierci, godnym uwagi jest inskrypcyjny krzyż w Jeleninie. Wystawiony przez rodzinę zmarłego, upamiętnia tragiczne wydarzenie z wiosny 1863 roku. Z tej tradycji wywodzi się współczesny obyczaj stawiania krzyży w miejscach śmiertelnych wypadków samochodowych.

Z ostrożnością należy traktować pogląd, jakoby łopaty lub miecze wyryte na krzyżach przedstawiały wyłącznie narzędzia zbrodni. Czeskie oraz niemieckie archiwalia wskazują, że mogą to być zarówno wizerunki przedmiotów, którymi popełniono mord, jak symbole wykonywanych przez zmarłych zawodów. W tym tonie zbudowanych jest 9 kamiennych krzyży z 10 płaskorzeźbami lub schematycznymi rytami broni, których pochodzenie nie jest jednoznaczne. Broń biała, reprezentowana jest przez 3 miecze, 2 kordy oraz długi nóż i znajduje się na pięciu kamiennych krzyżach w Bytomiu Odrzańskim, Kole (gmina Brody) oraz Szprotawie-Puszczykowie. Broń drzewcową w postaci 3 włóczni można zobaczyć na trzech obiektach w Borowie Wielkim (kościół) oraz w Bytomiu Odrzańskim. Tam znajduje się również krzyż z łopatą. Najciekawsze plastycznie są dwa miecze wyrzezane w płaskim reliefie na krzyżu w Kole.
 
data dodania: 07-09-2012
 
godzina dodania: 14:05
powrót na stronę główną »

Zobacz także:

fotografia
Prezentujemy okładkę Foto-Kuriera - FK 11/25 wkrótce on-line
fotografia
Foto-Kurier 10/25 dostępny on-line - wkrótce w najlepszych salonach prasowych
fotografia
Foto-Kurier 10/2025 wysłany do prenumeratorów, dostępny w salonach prasowych i on-line
fotografia
Przenosimy poczty firmowej - mogą być chwilowe przerwy/opóźnienia w wysyłce maili
fotografia
Prezentujemy okładkę Foto-Kuriera - FK 10/25 wkrótce on-line
fotografia
Foto-Kurier 8-9/25 wysłany do prenumeratorów - od 29 sierpnia w najlepszych salonach prasowych
fotografia
Foto-Kurier 8-9/25 dostępny on-line - wkrótce w salonach prasowych
fotografia
Prezentujemy okładkę Foto-Kuriera - FK 8-9/25 wkrótce on-line
fotografia
Światowy Dzień Fotografii - 186 lat temu, 19 sierpnia 1839 roku urodziła się fotografia
fotografia
Canon Solution - CEZAMAT Politechniki Warszawskiej - Tarcza Wschód i najnowsze technologie w służbie ludności
fotografia
Pakiet 1/25 - tylko w salonach EMPIK i na empik.com - lista salonów EMPIK z Foto-Kurierem na półkach
fotografia
Tadeusz Rolke nie żyje (1929-2025) - fotografował jeszcze w wieku 96 lat
fotografia
Foto-Kurier 6-7/25 wysłany do prenumeratorów - od 26 czerwca w salonach prasowych
fotografia
Foto-Kurier 6-7/25 dostępny on-line - wkrótce w salonach prasowych
fotografia
Prezentujemy okładkę Foto-Kuriera - FK 6-7/25 wkrótce on-line
fotografia
Foto-Kuriera i Lavazza - prenumerata z kawą Lavazza - decyzja należy do Ciebie
fotografia
Grand Press Photo 2025 i tytuł zdjęcia roku dla pracy Katarzyny Ewy Żak
fotografia
Zmarł Sebastiao Salgado - wielki, wrażliwy, świetny fotograf i miły człowiek


 
cofnij przenieś na początek strony
Wszelkie prawa zastrzeżone www.foto-kurier.pl  © 2000-2025. (0.051) / 0.042

Strona została zoptymalizowana w przeglądarkach: Mozilla Firefox > 3, Chrome, Internet Explorer > 7 oraz Opera. Polecana rozdzielczość ekranu 1280 x 1024

Polityka plików cookies   |