Foto-Kurier na weekend: Macedonia - malowanie światłem - artykuł z Foto-Kuriera 11/14

Na południu Półwyspu Bałkańskiego leży państwo, którego już sama nazwa budzi kontrowersje – Republika Macedonii – bojkotowana przez sąsiadujących Greków, którzy Macedonią nazywają północną część swojego kraju. Burzliwa historia tego regionu dała początek wyjątkowemu narodowi. Na niewielkim obszarze, 12-krotnie mniejszym od Polski, wymieszały się kulturowe wpływy starożytnych Macedończyków, Rzymian, Greków, Cesarstwa Bizantyjskiego, Słowian i Turków Osmańskich.

Dzikie konie pasące się w okolicach Prilepu, centralna Macedonia. Nikon D300S + 18-55 mm f/3,5-5,6; par. eksp.: 1/2500 s; ISO 200; f/7,1; f=23 mm

Język urzędowy – macedoński
Stolica – Skopje
Powierzchnia całkowita – 25 713 km²
Liczba ludności – 2 mln
Waluta – denar macedoński = 100 deni

Wyjątkowa mieszanka kulturowa to nie wszystko. Macedonia to przede wszystkim dzika przyroda. Majestatyczne góry i sielskie połoniny, czyste jeziora i rzeki, kaniony i równiny pełne winogradów, miasta tętniące życiem i wioski zapomniane przez cywilizację. To wszystko warte jest fotografowania.

Paweł Chara

Uznany fotografik, przyrodnik, podróżnik, osobisty sekretarz Sławomira Mrożka. Ma za sobą kilkadziesiąt autorskich wystaw prezentowanych w kraju i za granicą.
Publikuje w prasie (m.in. „Poznaj Świat”, „National Geographic”, „Gazecie Wyborczej”, „Tygodnik Powszechny”, „Przekrój”, „Polityka”), książkach i albumach. Współpracownik „Poznaj Świat” oraz jedyny europejski, stały współpracownik „China National Geographic”.
Wykładowca prestiżowej szkoły fotograficznej – Akademii Nikona. Prezes Fundacji im. Sławomira Mrożka. Jest autorem zdjęć wykonanych do tej publikacji.

Wiele osób zaczyna swoją macedońską przygodę na Skopijskim lotnisku im. Aleksandra Macedońskiego, którego nazwa również jest bojkotowana przez Greków (według nich Aleksander był Grekiem). Już po pierwszym spacerze po stolicy można zauważyć, że ulice są pełne kontrastów. Skopje jest przedzielone rzeką Wardar. Na jednym jej brzegu, na starej tureckiej czarsziji (bazar), czas zatrzymał się w miejscu, a po drugiej stronie zdecydowanie pomknął w przyszłość wraz z projektem rozbudowy „Skopje 2014”. Tutaj witają nas Macedończycy i Albańczycy, cerkwie prawosławne i meczety, a pośród nich gigantyczne pomniki starożytnych Macedończyków – Aleksandra i jego ojca Filipa II.

Obrzeża Skopje. Nikon D700 + 24-120 mm; par. eksp.: f/4; 1/1600; s; ISO 200; f/4; f=24 mm

Po wizycie w stolicy warto ruszyć na południe, czyli nad jezioro Ochrydzkie. Miasto Ochryd i jezioro o tej samej nazwie są wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego UNESCO. Macedończycy swoje jezioro nazywają morzem i trudno się dziwić, jego powierzchnia to 358 km2. Na zachodnim krańcu jeziora, na wzgórzu leży Ochryd, a jego stara turecka architektura odbija się w tafli jeziora. To tutaj miał siedzibę legendarny car Samuel i tutaj powstała pierwsza szkoła w Europie, bo już w IX wieku uczniowie Cyryla i Metodego – św. Kliment i Św. Naum ściągali do tego miejsca studentów z całej Europy. Tutaj uczono filozofii, astronomii, matematyki, czytania i pisania. To właśnie św. Kliment Ochrydzki stworzył cyrylicę i nazwał nowy alfabet na cześć swojego mistrza Cyryla.

Nikon D300S + 18-55 mm f/3,5-5,6; par. eksp.: 1/640 s; ISO 200; f/7,1; f=18 mm

Skopje i Ochryd są miastami wartymi fotograficznej wyprawy, ale żeby dotrzeć w niektóre z pozostałych miejsc potrzeba nam: auta z wysokim zawieszeniem, cierpliwości i czasu. Można też wybrać opcję lokalnego transportu, którego standard bywa jednak różny, zatem do tej opcji trzeba doliczyć jeszcze więcej cierpliwości i czasu – czego mieszkańcy Bałkanów mają aż nadto, a my niekoniecznie. Mimo wszystko warto. Macedonia skrywa wiele wyjątkowych miejsc wartych sfotografowania, jednak większość z nich jest z dala od głównych tras.

Monaster św. Joakim Osogovski na północno-wschodnim krańcu Macedonii. Nikon D700 + 50 mm f/1,4; par. eksp.: 1/20 s; ISO 1600; f/3,2; f=50 mm

Jednym z takich miejsc jest jezioro Prespańskie, które leży powyżej jeziora Ochrydzkiego w paśmie gór Galiczica. To właśnie wody z „Prespy” spływają przez wapienne wzgórza, aby 150 metrów niżej i kilka kilometrów dalej, zasilić ochrydzki zbiornik. Jezioro jest bardziej dzikie, nie ma hoteli, plaże to wykoszone tataraki, dno muliste, zatem woda nie jest taka przezroczysta, ale… gdzie nie ma ludzi tam gości natura. Jezioro jest płytsze, co za tym idzie cieplejsze i bardziej zasobne w ryby. Te właśnie wody upodobały sobie pelikany, tworząc na Prespańskim jeziorze jedną z największych kolonii w Europie. Jako swoją główną ostoję wybrały niewielką, bezludną wyspę na środku jeziora – Golem Grad. Skałki na wybrzeżu i drzewa dzielą z innymi mieszkańcami – czaplami siwymi, białymi, kormoranami i… żółwiami. Istny ptasi raj, do którego możemy dostać się tylko wynajętą motorówką bądź kajakiem. Warto zaopatrzyć się w obiektyw o długiej ogniskowej.